naar Pˆ© Reisma terug naar hoofdpagina



 

leven en werk oeuvre   terschelling  
 
 


  voor peter

Vele tientallen jaren geleden begaven P en Comper zich naar de Amsterdamse Kamer van Koophandel om hun samenwerking een gezonde basis op zakelijk niveau te geven. Zij stichtten toen het Bureau voor Context-Transformatie. Of het BCT nog steeds bestaat weten wij niet, P blijkbaar ook niet. Toen wij hem er een jaar of wat geleden aan herinnerden bleek hij het vergeten te hebben – een ultieme vorm van transformatie, dat wel. Maar onze kleine collectie P-kunst overziende beseften wij dat contexttransformatie een belangrijke sleutel tot P's kunstenaarschap is. Daarvan nu enkele voorbeelden.

Neem Marcel Duchamp's fietswiel op een houten krukje gemonteerd. In een monumentale fotoserie hebben de oprichters van het Bureau hier de context beslissend hervormd. Fietswiel en krukje werden tot een kompleet rijwiel geherstransformeerd. Eén exemplaar van Duchamp is teruggekeerd tot zijn oorspronkelijke berijdbare vorm, zij het dat het krukje als stuur fungeert. Een tweede exemplaar heeft bandenpech. De kunstenaars dragen Thijs-de-Jongen kledij. P staat naast zijn fiets en kijkt enigszins beteuterd naar Duchamp's kunstwerk, dat zijn oorspronkelijke vorm heeft behouden, maar desondanks ondersteboven lijkt te staan. Een duidelijke verwijzing naar onze nationale identiteit is de door Comper verrichte handeling, volgens welke een lekke band door een emmer met water geleid wordt teneinde het gaatje te vinden. Het herfstachtige achterdoek is een fraaie bijdrage van associé M. Rest nog de vermelding dat de grote kunsthistoricus Sir Ernst Gombrich zich met bewondering over het kunstwerk heeft uitgesproken, zeker ook vanwege de titel Bicyle stripped bare by her bachelors.

Niet minder transformatorisch is een foto van twee bouwwerken op de Weteringschans tegenover het Rijksmuseum die in de jaren '70 voor opschudding onder de liefhebbers van architectuur zorgden, en dus ook aan het scherpe oog van de eeuwige bouwvakker P niet ontging.In plaats van een polemisch geschrift vatte hij zijn kritiek bondig samen door op de voorgrond een bord te plaatsen met het opschrift Óók hier bouwt Frank Lloyd Wrong.

Een verdere stap getuigt van scherp observatievermogen, uitlopend in een associatieve gedachtereeks. Een luciferdoosje heeft, als je geluk hebt, wel eens twee lucifers die met de koppen aan elkaar gegoten zijn. OK zal de doorsneeroker zeggen. Zo niet de denkende kunstenaar, die intuïtief begrijpt dat zulk een tweeling recht heeft op een soortgelijk sjekkie. Geef dus aan P een paar van die Siamese lucifers en hij vervaardigt in opdracht een perspex kubusje waarin lucifers en sjekkies naast elkaar zijn gemonteerd tegen een achtergrondfoto waarop beide voorwerpen vergroot zijn weergegeven. Titel Twee vrienden.

De laatste vorm van transformatie bevindt zich in ons portiek. Een van de vorige bewoners van ons pand was Peter Diamand, die zich als zodanig ook aan de huisdeur afficheerde. Nog twintig jaar na Diamand's vertrek bleef het naamplaatje dienst doen, tot P het verruilde voor een nieuw exemplaar met de inscriptie 'Peter Transparant'. Wat dit betekende en welke transformatorische processen zich in P's hoofd afspeelden, heeft hij ons tijdens een met alcoholica besprenkelde feestdis uitvoerig uit de doeken gedaan. Wij herinneren ons vagelijk dat het er om ging dat de persoon in kwestie in al die jaren zozeer vervluchtigd was dat er van een grote mate van transparantie sprake was.

Dit zijn maar een paar suggesties. Maar misschien kunnen zij ons allen helpen bij het peilen van het mysterie van P's artistieke scheppingskracht.

Suus en Rob Scheller-Dikkers

P.S. Tenslotte een onverwachte bijdrage aan de discussie door de spellingsdinges op onze computer. Als je transformatorisch intikt, vraagt hij of je misschien 'ransformatorschei' of 'transformatorkitsch' bedoelt. Kennelijk heet de laptop zijn eigen mening over contexttransformatie.